Dom van Gurk

De Dom van Gurk staat in de Karinthische plaats Gurk in Oostenrijk.De domkerk betreft een tussen 1140 en 1200 in romaanse stijl gebouwde pijlerbasiliek en behoort wegens de relatief geringe veranderingen tot de belangrijkste romaanse bouwwerken van Europa. De kerk bezit een dubbel torenfront, een galerij, een crypte en drie apsissen. De door 100 zuilen gedragen crypte is het oudste deel van de kerk. In het wijdingsjaar 1174 werd hier het graf van de heilige Emma van Gurk ondergebracht.De huidige parochie- en voormalige domkerk Maria-Tenhemelopneming ligt aan de oostelijke rand van Gurk en is in dit weinig bebouwde dal van de Gurk met de 60 meter hoge torens van verre te herkennen. Aan de dom sluit zich het stift Gurk aan, waarin tot 1792 het domkapittel en daarna met onderbrekingen verschillende ordes werden gehuisvest.GeschiedenisVoorgeschiedenisIn de voorchristelijke tijd stond op de plaats van de domkerk een tempel voor de vruchtbaarheidsgodin Epona. In de zuidwestelijke pijler van het middenschip bevindt zich een steen met haar ingebeitelde naam. Vermoedelijk werden er in de romeinse tijd hier ook romeinse goden vereerd. Bij opgravingen vond met in 1926 een fragment van een altaar.De later heilig verklaarde Emma van Gurk liet in Gurk de Johanneskerk bouwen en stichtte in hetzelfde jaar nog een nonnenklooster met een Mariakerk. Het vrouwenklooster werd al in 1070 opgeheven, nadat aartsbisschop Gebhard van paus Alexander II toestemming kreeg om in Karinthië een bisdom te stichten. Het met het klooster verbonden bezit kwam zo in het bezit van het aartsbisdom Salzburg en twee jaar later richtte de aartsbisschop het suffragaan bisdom Gurk op. Als eerste bisschop werd Günther van Krappfeld gewijd. Een eerste vermelding van Gurk als parochie dateert uit 1162. De parochiekerk was de in opdracht van Gemma gebouwde Johanneskerk. Deze zaalkerk met een rechthoekig koor, een rond apsis en een kleine dakruiter werd omgeven door een kerkhof, dat in 1842 werd geruimd. De kerk zelf werd in 1892 gesloopt.